در بین جمعیت چهرههای غیرحزبی، اما سیاسی همچون مهندس محمد توسلی دبیرکل پیشین نهضت آزادی، شهیندخت ملاوردی، معصومه ابتکار، فاطمه راکعی، مصطفی کواکبیان، محمدتقی فاضل میبدی، مصطفی معین، علیرضا علویتبار و کیوان صمیمی، علی تاجرنیا و محمد قوچانی حاضر بودند. در بخش افتتاحیه کنگره ابتدا پیام سیدمحمد خاتمی قرائت شد و سپس آذر منصوری، دبیرکل حزب به سخنرانی پرداخت.
پیش از آغاز سخنرانی منصوری، فیلمی کوتاه از مهمترین تحولات سیاست داخلی و خارجی ۱۰ سال اخیر نمایش داده شد. در این کلیپ تاسیس حزب اتحاد ملت در میانه این تحولات و سپس نقشآفرینی آن در عرصه سیاسی ۱۰ سال گذشته مرور شد. این فیلم با تصاویری از میرحسین موسوی و مهدی کروبی آغاز شد و تشویق حضار را به همراه داشت. اتفاقی که پس از پخش تصاویری از سیدمحمد خاتمی و مصطفی تاجزاده نیز تکرار شد. پس از آن هادی خانیکی رییس سنی کنگره از دبیرکل برای سخنرانی دعوت کرد. منصوری سخنان خود را با اشاره به تحولات منطقه و جهان آغاز کرد و گفت: «دهمین کنگره حزب اتحاد ملت ایران اسلامی را در حالی برگزار میکنیم که جهان و منطقه خاورمیانه دستخوش تحولاتی بزرگ شده است. تحولاتی که اگر به درستی درک و فرصتها و تهدیدهای آن شناسایی نشود و ایران عزیز ما آمادگی لازم برای رویارویی با آنها نداشته باشد، بیش از هر زمان دیگری امنیت ملی کشور در معرض خطرات جدی قرار خواهد گرفت. به همین دلیل باید مسائل کنونی و پیش روی کشور را بر پایه مطالعات گستردهای که در مورد وضعیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است، مورد مداقه بیشتر قرار دهیم.» او گفت که پرسش اصلی که امروز پیش روی ماست این است که در چه جهان و جامعهای بسر میبریم و تاکید کرد که برای پاسخ به این پرسش باید فراجناحی اندیشید.
منصوری در بخش دوم سخنرانی خود به نتایج پیشمایشهایی در سالهای اخیر اشاره کرد. به گفته منصوری طبق آخرین پیمایش ارزشها و نگرشهای ایرانیان که در آبان ۱۴۰۲ انجام شد، سرمایه اجتماعی در ایران با روند فزایندهای کاهش یافته است. به نحوی که به کمترین میزان خود در چهاردهه اخیر رسیده است. او تاکید کرد: «نتیجه این پیمایش برای صاحبنظران، پیامی روشن دارد؛ ایران در آبانماه ۱۴۰۲ با بیشترین شکاف بین حاکمیت و ملت در طول پس از انقلاب اسلامی ۵۷ مواجه شده است. دادههای این پیمایش حاوی نکات هشدار دهنده دیگری نیز بود. اینکه ۹۲ درصد ایرانیان از وضعیت اجتماعی کشور رضایت ندارند. اینکه ۸۵ درصد مردم معتقدند دینداری مردم در ۵سال گذشته کمتر شده است. اینکه بیش از ۶۰ درصد جامعه ایران مخالف حجاب اجباری هستند و تنها درصد کمی از شهروندان در این پیمایش اعلام کرده اند که با رویکردهای سلبی موافقند. اینکه بیش از ۷۰ درصد جامعه ایران اعلام کرده اند که موافق جدایی دین از سیاست هستند. اینکه اکثریت شرکت کنندگان اعلام کرده اند که در ایران تبعیضهای قومی، جنسیتی و مذهبی وجود دارد. اینکه درصد بالایی از مردم معتقدند عدالت در اشکال قضایی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی وجود ندارد.» منصوری تاکید کرد: «اینها و دیگر دادههای این پیمایش نظیر بی افقی و نگرانی مردم نسبت به آینده نشان از شکست آشکار سیاستها و رویکردهای غلطی است که با نام دین دنبال شده و ارزشهای دینی را به ناحق خرج تحقق آنها و ناکارآمدیها کرده است. با خرج از دین فساد و تبعیض و نابرابری را توجیه کرده و در موارد متعددی به نام دین و ارزشها حق شهروندان نقض شده است.»
دبیرکل حزب اتحاد ملت در ادامه به شرحی وضعیت از سیاست داخلی پرداخت و با اشاره به تجربه انتخابات سالهای ۹۸ و ۱۴۰۰ با مشارکت حداقلی گفت: «حاکمیت یکدست که با توهم حل مشکلات کشور و با هرینه گزاف شکل گرفت بر اساس شاخصها ناموفقترین دوره حاکمیت را ثبت کرد.» منصوری ادامه داد: «بارها گفته شد و شنیده نشد که مانع تراشی در مسیر و حتی مقابله با تحقق خواست و اراده ملت، چه با محدود کردن انتخابات و چه با کم یا بی اثر کردن رای مردم و محدود کردن نهادهای انتخابی این ادبار و ناامیدی مردم از صندوق رای روز به روز بیشتر و عمیقتر خواهد شد. بدون تردید نقش عمده در شکل گیری این پدیده، که نمود بارز شکاف فزاینده دولت_ملت است عملکرد حاکمیت بوده که نیازمند اصلاحات جدی است.»
بخش بعدی سخنان منصوری به شرح وضعیت اقتصادی جامعه پرداخت که سیری نزولی داشته است. او گفت: «مطابق بررسیهای صورت گرفته میزان درآمد خالص سرانه هر ایرانی طی ۱۳ سال گذشته به میزان ۲۰ درصد کاهش یافته است... در واقع آنچه امروز عاید حقوق بگیران ایرانی میشود تورم فزایندهای است که طول و عرض معیشت مردم را به هم وصل کرده است.» او همچنین به پیشنهادات ۱۵ مادهای خاتمی برای برونرفت از وضعیت کنونی اشاره کرد. منصوری درباره سیاست خارجی نیز گفت: «در سیاست خارجی مکرر گفته ایم، همه کشورهای جهان امروز با نظامهای متنوع سیاسی و اقتصادی اگر به حقوق ملت خود متعهد باشند، باید با توجه به اولویتهای ملی، اهداف و برنامههای خود را در روابط خارجی تعریف و تدوین کنند، چرا که هیچ دولت و کشوری صرف نظر از قدرت و امکاناتی که دارد بی نیاز از همکاریهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با سایر کشورها نیست. بنابر این در روابط بین المللی، دوستی یا دشمنی همیشگی میان کشورها بر اساس ایدئولوژیهای جزمی و غیر منعطف کارکرد ندارد، و مطلق بینی و مطلق گرایی نه تنها فاقد کارآیی، بلکه برای منافع ملی خطرناک است.» منصوری در ادامه با اشاره به مثالهایی افزود: «در مسأله سوریه میتوانستیم در همان اوایل اعتراضات در این کشور و پیش از تقویت موضع تندروها و داعش، در مقام میانجی، هم خوشنامی ایران در میان ملل اسلامی و جهان عرب را حفظ کنیم و هم جای پای خود را در آن کشور، محکم و پایدار نگه داریم و ذهنیت دوستانمان در کشورهای عربی و حتی گروههایی، چون حماس را دچار تردید و تناقض نکنیم. در موضوع هستهای میتوانستیم مانع ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل بویژه فصل هفت و گرفتاریهای پس از آن شویم، میتوانستیم با رویکرد تقویت منافع ملی و در چهارچوب حفظ استقلال کشور، در تنظبم روابط خود با شرق و غرب به توازن برسیم.»
منصوری در ادامه سخنرانی خود گفت که اگر موفقیت دولت چهاردهم موفقیت نظام و شکست آن شکست نظام تلقی میشود، برخی از دیگر نهادهای قدرت نباید دست این دولت را در پوست گردو بگذارند و تصور کنند که اگر این دولت شکست بخورد، مردم بار دیگر به آنها اقبال نشان خواهند داد. او گفت که آنچه در این چند ماه پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم دیده ایم، تلاش دولت برای پرهیز از تنش و توافق سازی با نهادهای دیگر قدرت بر سر حل مسائل و چالشهای ایران بوده است. اما رقبا و مخالفان این دولت تصویر و درکی متفاوت از وفاق دارند.» دبیرکل حزب اتحاد ملت افزود: «آنچه ایران امروز بیش از هر زمان بدان نیازمند است شجاعت در تغییر و بازگشت از مسیرهای شکست خورده، تمکین به حقوق و مطالبات ملت، دموکراسی، فروکش کردن اقلیت از زیادهخواهی و خلق امید و اعتماد است؛ و همه ما به عنوان کنشگران مدنی، مصلح و دغدغهمند ایران و توسعه آن با باور به اینکه: قدرت تام و تمام از آن ملت است و مردم باید در تمام شئون و اشکال زندگی خود از این حق برخوردار باشند.» او تاکید کرد که راه حل برون رفت از شرایط موجود، پذیرش الزامات حکمروایی خوب است: «این اتفاق نیز نمیافتد مگر آنکه مجموعه حاکمیت بپذیرد بدون داشتن جامعهای قدرتمند، دولت توانایی نیز شکل نخواهد گرفت. با سایه انداختن رویکردهای امنیتی بر سیاست و فرهنگ و هنر و اقتصاد و اجتماع ایران، عملا تقویت جامعه مدنی قدرتمند به خصوص احزاب تاثیر گذار با موانع بسیاری روبروست.» منصوری تاکید کرد: «تجربه تاریخ پر از عبرت است و ما نیز تا دیر نشده با عبرت گرفتن از آن نباید اجازه دهیم تاریخ و تجربه شکست ملتها در ایران عزیز ما تکرار شود.»
پس از سخنرانی منصوری رایگیری برای انتخاب هیات رییسه کنگره انجام و سپس بخش دوم این کنگره با وقفهای کوتاه آغاز به کار کرد.
در گفتوگوی فراز با دو نماینده مجلس بررسی شد:
لایحه سازمان ملی مهاجرت اصل هشتاد و پنجی شد
گفتار تحلیلی سردبیر فراز
جشنی برای کودکان کار
جزیره به روایت یکی از قدیمیترین ساکنانش